Tevekkül Nedir?
Tevekkül, Allah’a içten bir şekilde bağlanmak, Ona güven duymak, Ondan destek aramak ve Ona sığınma hissi taşımaktır. Bu, sadece bir inanç değil, aynı zamanda bireyin hayatındaki karşılaştığı engeller ve meydan okumalar karşısında gösterdiği derin bir teslimiyet hali olarak da tanımlanabilir.
Dini terim olarak tevekkül ne anlama gelmektedir?
Tevekkül, dini bir kavram olarak, bir hedefe varabilmek için tüm hazırlıkları yapmak, maksimum çabayı sarf etmek ve bu süreçte yürekten Allah’a yönelip Ona güvenerek sonuçların Onun iradesine emanet edildiğine inanmak olarak ifade edilir.
Tevekkül etme türleri nelerdir?
Tevekkül dört kısma ayrılır:
1- Yaratılmışlara tevekkül etmek: Bu, bir bireyin “Benim için bu kişi var oldukça, hiçbir tehlike yok” şeklinde düşünerek, diğer insanlara olan aşırı güvenini ifade eder. Bu yaklaşım, geçici olan bir insana olan aşırı bağlılığı yansıtır.
2- Mala tevekkül: Bu, birinin “Sahip olduğum bu zenginlik ve varlıkla, beni hiçbir şey yıkamaz, her şeye sahip olabilirim” şeklindeki düşüncesini yansıtır. Böyle bir kişi, gücünü ve değerini maddi varlıklarından alır ve bu varlıkların ona sağladığı güvende bulur. Ancak bu, yanıltıcı bir güven duygusudur.
3- Nefse tevekkül etmek: Bu, “Ben güçlüyüm, sağlığım yerinde ve enerjik olduğum sürece her şeye karşı durabilirim” şeklindeki bir öz-güveni temsil eder. Ancak bu yaklaşım, kişiyi ego ve nefsine esir edebilir, bu da onu gerçek yoldan saptırabilir.
4- Allah-u Zülcelal’e tevekkül: Bu, kişinin “Zenginlik ya da yoksulluk benim için önemsiz, çünkü Allah yanımda” şeklinde bir inançla hareket etmesini ifade eder. Allah’ın dilediği gibi bir duruma getirebileceğine, ona rızık verebileceğine ya da onu sınayabileceğine olan inançtır. Bu tevekkül, gerçek anlamda kişiyi yücelten ve ona huzur getiren türdür. Mümin için ideal olan bu perspektiftir.
Doğru tevekkül anlayışı nedir?
Evrende her şey, belli bir düzen içerisinde ve kurallarla hareket eder, her olayın bir sebebi ve sonucu vardır. İnsan, kendi aklı ve iradesiyle bu sebeplere ulaşabilir. Bu evrensel kurallara uygun hareket ederek, gayret göstererek ve sebepleri takip ederek insan, ardından Yaratıcı’ya tevekkül eder. Bir çiftçinin tohum atmadan mahsul beklemesi düşünülemez. Çiftçi, tarlasını belirli bir zaman aralığında hazırlamalı, ekim yapmalı, beslemeli ve sulamalıdır. Tüm bu çabaların ardından, verimli bir hasat için ilahi yardımı umut eder. Başarı, sadece dileklerle değil, aynı zamanda eylemlerle de gelir. Öğrencinin başarılı olabilmesi için derslerine sadık kalmalı, özverili bir şekilde çalışmalı ve görevlerini zamanında yerine getirmelidir. Ardından, başarısını artırmak için ilahi yardımı talep eder. Özetle, gerçek tevekkül, sorumluluklarını yerine getiren ve sonrasında sonuçları Yaratıcı’nın iradesine bırakan kişinin karakteristiğidir.
Doğru olmayan tevekkül anlayışı nedir?
İnsanın sorumluluklarından kaçarak, hareketsizlik içinde bulunup görevlerini ilahi yardıma bırakması, sağlıklı bir tevekkül yaklaşımı oluşturmaz. Örneğin, bir öğrencinin çalışma gayreti göstermeden “Allah bana destek olur, O’nun yardımıyla başarırım” düşüncesiyle sınava katılması hatalı bir yaklaşımdır. Gayretsizlikle başarıya ulaşmayı ummak, sadece hareketsizlik ve pasiflik belirtisidir.
Tevekkül’ün yeri
Tevekkülün gerçek yeri kalptedir. Dışarıdan gösterilen eylemler, kalpteki bu inanca ters düşmez; aksine tevekkülün bir yansımasıdır. İnsan, her şeyin Allah (cc) tarafından belirlendiğine içtenlikle inandığında, bir amacına ulaşamadığında “Bu, Allah (cc)’ın takdiridir” der. Başardığında ise “Bu, Allah Azze ve Celle’nin bir ikramıdır” diye düşünür. Bu derin tevekkül anlayışına sahip olan biri, başkaları hakkında da aynı perspektife sahip olur.
Yani insan, kendi sınırlılıklarının farkında olduğunda, başkalarının da benzer sınırlılıklara sahip olduğunu anlar ve onlara değil, sadece Allah’a güvenir. Unutmamak gerekir ki tüm evren ve içindeki varlıkları Allah Azze ve Celle yaratmıştır ve onların ihtiyaçlarını karşılamayı taahhüt etmiştir. Bu bilinçle, Allah’tan (cc) başka varlıklara tevekkül etmek ya da onlardan yardım beklemek ne denli hatalıdır.
